اعتمادگرایی اخلاقی در رسائل مشرقی ابنسینا
نویسندگان
چکیده مقاله:
اخلاق ابنسینا در «رسائل مشرقی»[1] به میزان کسب معرفت از عالم بالا بستگی دارد؛ یعنی هر قدر معرفت افراد به عالم فرشتگان و عقول بیشتر باشد، آنها انسانهای اخلاقیتری خواهند بود. وی در این رسائل، افراد را از لحاظ توانایی در کسب این نوع معرفت، به دو دستۀ برادران حقیقت و غیر آنان تقسیم میکند. در قسمت اول این مقاله، با تأکید بر این نکته، نشان میدهیم که عامل ممیز میان این افراد، معرفتشناسانه و در حقیقت، به میزان علم و دانش آنها است. در ادامه نیز تلاش ابنسینا را برای گذر از این تفاوت معرفتشناسانه ـ که عامل تمایز بین افراد در داستانهای مشرقی است ـ بیان کرده، سعی او را در رسیدن به ادراکی واحد از امر اخلاقی در قالب طرح معرفتشناسی اعتمادگرا بررسی خواهیم کرد. در ادامه نیز از زمینههای طرح اعتمادگرایی نزد ابنسینا سخن میگوییم. در پایان، چگونگی از بین رفتن دوگانگی معرفتشناختی مطرح در اخلاق ابنسینا را توضیح خواهیم داد. [1]. منظور ما در این مقاله از رسائل مشرقی، سه داستان تمثیلی رسالة الطیر، حی بن یقظان و سلامان و ابسال است؛ و تنها برای تمییز این رسائل از سایر آثار ابنسینا از این عنوان استفاده کردهایم.
منابع مشابه
اعتمادگرایی اخلاقی در رسائل مشرقی ابن سینا
اخلاق ابن سینا در «رسائل مشرقی»[1] به میزان کسب معرفت از عالم بالا بستگی دارد؛ یعنی هر قدر معرفت افراد به عالم فرشتگان و عقول بیش تر باشد، آن ها انسان های اخلاقی تری خواهند بود. وی در این رسائل، افراد را از لحاظ توانایی در کسب این نوع معرفت، به دو دستۀ برادران حقیقت و غیر آنان تقسیم می کند. در قسمت اول این مقاله، با تأکید بر این نکته، نشان می دهیم که عامل ممیز میان این افراد، معرفت شناسانه و در...
متن کاملبررسی کارکرد اخلاقی صورت داستانی در رسائل مشرقی ابنسینا
در رسائل مشرقی ابنسینا استفاده از زبان استدلال را کنار نهاده و حکمت خود را به صورت تمثیل و با استفاده از زبان داستانی بیان میدارد. مقالۀ حاضر در بررسی دلایل استفادۀ وی از هنر برای طرح مسائل فلسفی، ابتدا به کارکرد خاص صورت داستانی برای بوعلی پرداخته و نشان میدهد که زبان مخیل شعر در هدایت اخلاقی مخاطبین حکمت ابنسینا از جایگاه خاصی برخوردار است. در ادامه، با بررسی اشتراکات بین هنر و ا...
متن کاملجایگاه گزارههای اخلاقی از دیدگاه ابنسینا
جایگاه گزارههای اخلاقی از جمله مسائلی است که قرن هاست ذهن متکلمان، فلاسفه و دیگر اندیشمندان را به خود معطوف داشته و اظهارنظرهای متفاوتی در این زمینه ارائه شده است. در این مقاله، سعی شده بازتابی از دیدگاه ابن سینا در این خصوص ارائه گردد. بحث اخلاق از یک سو، با بحث های حسن و قبح متکلمان گره خورده و از سوی دیگر، قرین مبحث قضایا، اقسام قیاس و مواد آن در منطق است. در این نوشتار، ابتدا به بررسی جایگا...
متن کاملگستره و محدودۀ شهود عقلی در اخلاق مشرقی ابنسینا
این مقاله در نظر دارد با بررسی گسترۀ شمول توانایی معرفتی شهود عقلی در رسائل مشرقی ابنسینا نشان دهد که چه دستهای از افراد جزو واجدان توانایی معرفتی شهود عقلی هستند و (به قول ابنسینا در داستان رسالة الطیر) در جرگۀ «برادران حقیقت» وارد میشوند و چه دستهای از افراد فاقد این نوع توانایی معرفتیاند. بر این اساس، نخست میکوشیم در این رسالهها مخاطبان داستانهای مشرقی را شناسایی کنیم و سپس با بررسی...
متن کاملبازشناسی شعر و اندیشة مشرقی شیرازی
چکیده حکیم حسن مشرقی شیرازی از عرفای شیعی و از سخنسرایان اواخر قرن دهم و نیمة اوّل قرن یازدهم ه.ق است که در هیچیک از تذکرهها مطلبی در بارة او نیامده است. مجموعه آثار مشرقی شیرازی در یک دیوان گردآوری شده که تاکنون به چاپ نرسیده است، کلیات وی شامل 9 کتاب و حدود 23 هزار بیت است. مضامین اشعار مشرقی عرفان، حکمت، موعظه، اخلاق، مدح ائمّة اطهار(ع) و... است که در قالبهای غزل، مثنوی، قصیده، رباع...
متن کاملبحثی در تاریخگذاری رسائل اخوانالصفا نقدِ نقد عباس همدانی به تاریخگذاری پل کازانووا بر رسائل اخوانالصفا
تاریخ نگارش رسائل اخوانالصفا به هیچ روی مشخص نیست.نام نویسندگان آن نیز به همگان پوشیده است که این امر نیز سبب نظرورزیهای متعددی در این موارد شده است.به نظر میرسد موضوع تاریخ نگارش رسائل با مقالهی انتقادی پل کازانووا – که حاوی مطالعات تاریخی و ستارهشناسی پیچیده و نوینی بود- مرحلهی جدیدی شده است.نظریههای دیگری نیز در این زمینه به وجود آمد که روش استنادی آنها با روش کازانووا متفاوت بود.نظ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 4 شماره 2
صفحات 57- 70
تاریخ انتشار 2014-09-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023